การปวดหัวหรือมีอาการคล้ายไมเกรนหลังดำน้ำ เป็นอาการที่พบได้บ่อยในนักดำน้ำหลายระดับ ทั้งมือใหม่และมือเก๋า แม้จะไม่ใช่อาการอันตรายเสมอไป แต่ก็เป็นสัญญาณสำคัญที่บอกว่าร่างกายอาจกำลังทำงานหนักหรือมีบางอย่างผิดปกติระหว่างไดฟ์นี้
บทความนี้จะอธิบายสาเหตุ วิธีป้องกัน และเคล็ดลับดูแลตัวเองหลังดำน้ำ เพื่อให้ดำน้ำได้สนุก ปลอดภัย และสบายกว่านี้ค่ะ

🔍 สาเหตุที่ทำให้ “ไมเกรน / ปวดหัวหลังดำน้ำ”

1) ขาดน้ำ (Dehydration) การดำน้ำทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำมากกว่าที่คิด ทั้งจากการหายใจผ่านเรกูเลเตอร์และอากาศแห้งในแท็งก์
➡ ทำให้เกิดปวดหัวหลังดำน้ำได้ง่ายมาก

2) เค้นลมหรือกลั้นหายใจ (Skip Breathing) มือใหม่หลายคนพยายามประหยัดลมโดยการกลั้นหายใจเป็นช่วงๆ
➡ ทำให้ระดับ CO₂ ในร่างกายสะสมสูงขึ้น และเกิดอาการปวดหัวได้

3) ไหลเวียนเลือดไม่ดีเพราะอากาศหนาว ดำน้ำน้ำเย็นทำให้ร่างกายเกร็ง
➡ กล้ามเนื้อตึง บ่า–คอแข็ง และปวดหัวช่วงท้ายไดฟ์

4) ปวดตาจากการเพ่ง นักดำน้ำบางคนมักเพ่งหาปลา เพ่งอ่านคอมพิวเตอร์ หรือเพ่งในน้ำลึก
➡ ทำให้เกิดอาการล้า + ปวดหัวได้

5) สวมหน้ากากแน่นเกินไป สายรัดแน่นทำให้เลือดไหลเวียนบริเวณหน้าและศีรษะไม่สะดวก
➡ ปวดหัวทันทีหลังไดฟ์ขึ้นมาบนเรือ

6) เหนื่อยล้าสะสม / นอนน้อย ก่อนไดฟ์นอนหลับไม่พอ กินไม่เป็นเวลา
➡ ทำให้ปวดหัวได้ง่ายขึ้น

7) ไมเกรนที่มีอยู่เดิมถูกกระตุ้น น้ำเย็น แสงแดด ความเครียด ระดับน้ำตาลในเลือด เปลี่ยนความลึกเร็วเกินไป
➡ ทั้งหมดนี้เป็นตัวกระตุ้นไมเกรนของหลายคน

8) ทำ Equalization ไม่ดี แรงดันในหูและไซนัสไม่สมดุล
➡ อาจทำให้ปวดหัวบริเวณหน้าผาก ขมับ หรือกลางศีรษะได้

🛡 วิธีป้องกันอาการปวดหัวหลังดำน้ำ

✔ 1) ดื่มน้ำให้พอ ก่อน–หลังดำน้ำอย่างน้อย 300–500 ml หลีกเลี่ยงกาแฟเยอะๆ เพราะทำให้ขาดน้ำมากกว่าเดิม

✔ 2) อย่า Skip Breathing หายใจปกติ ไม่กลั้น ไม่เค้น “หายใจลึก–ช้า–สม่ำเสมอ” ช่วยลด CO₂ ได้ดีที่สุด

✔ 3) ปรับหน้ากากให้พอดี สายรัดควร “กระชับ แต่ไม่กดหน้า” ถ้ารัดแน่นเกิน อาการปวดหัวจะมาแน่

✔ 4) วอร์มร่างกายให้พร้อม ยืดคอ ไหล่ หลังเล็กน้อยก่อนใส่อุปกรณ์ เพื่อกันการเกร็งในน้ำ

✔ 5) นอนหลับให้พอ อย่านอนดึกก่อนลงเรือวันถัดไป ร่างกายยิ่งล้า → มีโอกาสปวดหัวมากขึ้น

✔ 6) ทานอาหารให้ครบ ไม่ควรลงดำน้ำตอนท้องว่าง เลือกอาหารย่อยง่าย เช่น ข้าว ไข่ ผลไม้

✔ 7) ถ้าเป็นไมเกรนอยู่แล้ว ให้แจ้งไกด์ เพื่อช่วยจัดโปรไฟล์ไดฟ์ให้เหมาะ เช่น หลีกเลี่ยงน้ำลึกเกินจำเป็น และพักระหว่างไดฟ์นานขึ้น

🌊 เมื่อไหร่ควรกังวล?
อาการปวดหัวส่วนใหญ่เกิดจากความล้า ขาดน้ำ หรือหน้ากากแน่นเกินไป แต่ถ้าปวดรุนแรงผิดปกติ มึนมาก คลื่นไส้ หรือไม่ดีขึ้นหลังพัก
➡ ควรหยุดดำน้ำทันที และแจ้งไกด์/ครูเพื่อประเมินอาการ

(บทความนี้ให้ข้อมูลทั่วไปเท่านั้น ไม่แทนคำแนะนำจากแพทย์)